Τι είναι η Μεγάλη Εβδομάδα; Γιατί την λέμε Μεγάλη; Τι συνέβη; Δες το παρακάτω βίντεο στο οποίο η Κάτια έχει τις ίδιες απορίες με εσένα. Ο Πέρης αναλαμβάνει να της εξηγήσει μέρα- μέρα τα γεγονότα.
Σήμερα καλωσορίζουμε την Άνοιξη και μαζί με αυτή τον μήνα Μάρτιο. Ώς έθιμο κάθε χρόνο την 1η Μάρτιου φτιάχνουμε Μαρτάκια. Πριν όμως σας δείξω πως φτιάχνουμε Μαρτάκια πάμε να μάθουμε τον μύθο και τον λόγο που φτιάχνουμε τα Μαρτάκια για το χέρι μας.
Γιατί φτιάχνουμε Μαρτάκια;
Τον Μάρτη τα παιδιά φορούν στον καρπό
του χεριού τους ένα βραχιολάκι, φτιαγμένο από στριμμένη άσπρη και κόκκινη
κλωστή, τον «Μάρτη» ή «Μαρτιά». Σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση, ο
«Μάρτης» προστατεύει τα πρόσωπα των παιδιών από τον πρώτο ήλιο της Άνοιξης, για
να μην καούν. Φτιάχνεται την τελευταία ημέρα του Φεβρουαρίου και φοριέται είτε
σαν δαχτυλίδι στα δάχτυλα, είτε στον καρπό του χεριού σαν βραχιόλι.
Ο μύθος
"Μάρτη" δεν φορούσαν μόνο οι άνθρωποι. Σε κάποιες περιοχές της χώρας κρεμούσαν την κλωστή όλη τη νύχτα στα κλαδιά μιας τριανταφυλλιάς για να χαρίσουν ανθοφορία, ενώ σε άλλες περιοχές την έβαζαν γύρω από τις στάμνες για να προστατέψουν το νερό από τον ήλιο και να το διατηρήσουν κρύο. Σε άλλες περιοχές το φορούσαν μέχρι να φανούν τα πρώτα χελιδόνια, οπότε και το άφηναν πάνω σε τριανταφυλλιές, ώστε να τον πάρουν τα πουλιά για να χτίσουν τη φωλιά τους. Αλλού πάλι το φορούν ως την Ανάσταση, οπότε και το δένουν στις λαμπάδες της Λαμπρής για να καεί μαζί του.
*την φωτογραφία την πήρα απο το διαδίκτυο
Οι λέξεις απόκριες και Καρναβάλι έρχονται από τα αρχαία χρόνια που οι άνθρωποι ως ηθοποιοί φορούσαν μάσκες προσωπείων για να παίζουν θεατρικές παραστάσεις προς τιμήν του θεού Διονύσου. Έτσι καθιερώθηκε πλεον να γιορτάζουμε τις απόκριες και το καρναβάλι δυο εβδομάδες με χορό, τραγούδια, μάσκες και φαντασμαγορικές στολές. Το έθιμο του Καρναβαλιού είναι πολύ γνωστό στην χώρα μας και γιορτάζεται με διάφορα έθιμα ανά περιοχή.
Ας πάμε να δούμε μερικά!
Το Πατρινό Καρναβάλι
γιορτάζεται με παρελάσεις "μικρών" και "μεγάλων"", με πολλά πολύχρωμα άρματα και φαντασμαγορικές στολές, με χαρούμενες μελωδίες, με αρκετό χορό στους δρόμους, με βεγγαλικά και πυροτεχνήματα που μαγεύουν μικρούς και μεγάλους αλλά και το κάψιμο του Βασιλιά Καρνάβαλου την τελευταιά Κυριακή της Αποκριάς.
Στην Νάουσα της Πάρου
υπάρχει ένα έθιμο από τα χρονια της τουρκοκρατίας αναβιώνει κάθε χρόνο στην περιοχή. Πρωταγωνιστούν οι «Μπούλες» (άντρες ντυμένοι γυναικεία) και οι «Γενίτσαροι«. Το έθιμο αυτό περιλαμβάνει μεταμφίεση μόνο των νέων ανδρών, μουσικά και χορευτικά δρώμενα. Οι συμμετέχοντες κατεβαίνουν ομαδικά στην πλατεία με τη συνοδεία οργάνων για να χορέψουν. Επίσης φοράνε παραδοσιακές στολές και μάσκες και οι χοροί τους είναι βγαλμένοι από τη λαΪκή παράδοση και ιστορία της περιοχής.
Το γαιτανάκι
είναι και αυτό ένα παραδοσιακό έθιμο από πολύ παλιά, κυριώς από τα Επτάνησα όπου είναι ένα χορευτικό παιχνίδι όπου τα παιδιά κρατούν πολύχρωμες κορδέλες και γυρνάνε γύρω γύρω από το στήλο που το κρατάει ένα παιδάκι.Με αυτόν τον τρόπο πλέκουν μεταξύ τους τις κορδέλες και φτιάχνουν το γαιτανάκι.
Όμως το Καρναβάλι δεν το γιορτάζουμε μόνο στην χώρα μας αλλά και σε άλλες χώρες μακρινές! Θέλετε να πάμε να δούμε σε ποιές;
Για πάμε!
Στο μακρινό Ριο Ντε Τζανέιρο
Γιορτάζουν και εκεί το καρναβάλι με τεράστια αρματα, χορό, τραγοούδια, αστραφτερές στολές και μάσκες!
Στην Βενετία!
Και εκεί γιορτάζουν το Καρναβάλι βάζοντας όμορφα κοστούμια και στολές αλλά και μάσκες όπως βλέπετε στην φωτογραφία.
Ινδία!
Στην μακρινή Ινδία γιορτάζουν το καρναβάλι βάζοντας στολές με πολλά χρώματα, με άρματα, χορό και τραγούδια!
*τις φωτογραφίες τις πήρα απο το διαδίκτυο
Η Καθαρά Δευτέρα είναι μετά την τελευταία Κυριακή του Καρναβαλιού. Την γιορτάζουμε με μια εκδρομή στην φύση μαζί με την οικογένεια μας και τρώμε νηστίσιμα φαγητά. Η Καθαρά Δευτέρα και το πέταγμα του χαρταετού έρχεται από τα παλιά χρόνια και είναι ένα έθιμο που τηρείται μέχρι τώρα. Την λέμε «Καθαρά» Δευτέρα γιατί ξεκινάει η νηστεία για το Πάσχα που είναι 40 ημέρες.
Πάμε να δούμε μερικά από τα νηστίσιμα φαγητά που τρώμε την Καθαρά Δευτέρα !
Τα ονομάζουμε Σαρακοστιανά φαγητά και όπως βλέπουμε στην παραπάνω εικόνα είναι η λαγάνα που είναι ένα τραγανό ψωμί με σουσάμι αλλά σε μεγαλύτερο μέγεθος, ο χαλβάς που υπάρχει με σοκολάτα ή χωρίς, η ταραμοσαλάτα που έχει ροζ χρώμα, οι ελιές σε μπορντώ χρώμα και τις συναντάμε και σε πράσινο χρώμα, το χταπόδι ψητό με λαδάκι και τα καλαμαράκια που τα τηγανίζουμε!
Ο ουρανός την Καθαρά Δευτέρα γεμίζει από χαρταετούς. Πολύχρωμοι και πολυγωνικοί, με τις φουντωτές ναζιάρικες ουρές τους, υψώνονται στον ουρανό σαν προάγγελοι της Άνοιξης και βέβαια ως ένδειξη του τέλους της Αποκριάς.
Ο χαρταετός, παιχνίδι για μικρούς και μεγάλους και απαραίτητο συστατικό της Καθαρής Δευτέρας, φαίνεται πως άνοιξε τα πολύχρωμα φτερά του πριν από τρεις χιλιάδες χρόνια, περίπου στα 1.000 π.Χ.
Δεν είναι γνωστή η ακριβής χρονική στιγμή και η τοποθεσία, που ο πρώτος χαρταετός ανέβηκε στον ουρανό, όμως πιθανότατα οι Κινέζοι έκαναν την αρχή με μια κατασκευή που αντέγραφε τη μορφή των πουλιών. Από τις αρχές του κόσμου ο άνθρωπος ονειρευόταν να πετάξει σαν τα πουλιά - ένα όνειρο που φαίνεται σε γραπτά και εικόνες που χρονολογούνται από το 500 π.Χ. Οι χαρταετοί, λοιπόν, έκαναν την εμφάνιση τους στην Κίνα πριν από 3.000 χρόνια. Εκεί ήταν διαθέσιμα και τα κατάλληλα υλικά για την κατασκευή τους: καλάμια bambou για το πλαίσιο και μετάξι για το πανί και την ουρά.
Με αφετηρία την Άπω Ανατολή ο χαρταετός πέρασε τη δική του «Οδύσσεια» ακολουθώντας αρχαίες διαδρομές και υιοθετήθηκε από όλες σχεδόν τις ηπείρους, αποκτώντας νέες μορφές και δημιουργώντας μύθους, καθώς έκανε την εμφάνισή του στους διάφορους πολιτισμούς. Οι ανατολικοί λαοί τους έδωσαν ζωντανές μορφές (ψάρια, πουλιά, δράκοντες κ.λπ.). Άλλοι έδεναν σ' αυτούς (γραμμένες πάνω σε μικρότερο χαρτί) τις αρρώστιες και τις συμφορές και τις άφηναν να φύγουν μακριά, άλλοι έστελναν προς τα επάνω τις ευχές και τις επιθυμίες τους, και άλλοι προσάρμοζαν μικρές φλογέρες στο κεφάλι του αετού, για να σφυρίζουν και να διώχνουν τα κακά πνεύματα. Τέλος, άλλοι σήκωναν ομαδικά τους αετούς, σαν προσευχή στον ουρανό και έψαλλαν ύμνους..
Για τα ελληνικά κούλουμα ο χαρταετός κατασκευαζόταν πάντα από τα ίδια τα παιδιά, με ή χωρίς τη βοήθεια των δικών τους, με απλά υλικά, όπως χαρτί, καλάμι ή λεπτό πηχάκι, σπάγγο και εφημερίδες και με περισσεύματα από τις αποκριάτικες κορδέλες. Τα στολίδια του χαρταετού είναι ανάλογα με την έμπνευση του κατασκευαστή του, ο οποίος μερικές φορές εξελίσσεται σε πραγματικό καλλιτέχνη, όταν σκέφτεται με αγάπη το έργο του. Αρχίζει από το ανάλαφρα σχισμένο καλάμι, προσέχει την πολυγωνική συμμετρία και τα χαρούμενα χρώματα. Η ουρά του χαρταετού είναι μικρό πανηγύρι γι' αυτόν. Διαλέγει τα χρώματα και τα ταιριάζει, προσέχοντας το πάχος να είναι συμμετρικό. Βλέπει τον «αετό» σαν πουλί με την ωραία ουρά του.
Όποιος δεν έπαιξε ποτέ του με χαρταετό, δεν κοίταξε όσο χρειάζεται ψηλά. Όποιος δεν ένιωσε την αντίσταση του μεγάλου σπάγκου, δεν κατάλαβε τη δύναμη του αέρα. Κι όποιος δεν φώναξε με την ευθύνη και την πρωτοβουλία του παιδιού, που βλέπει να κινδυνεύει στον ψηλό μετεωρισμό του ο «αετός», δεν ένιωσε τη χαρά και την υπερένταση του να τα βγάζεις πέρα μόνος σου με τη Φύση. Ωραίο και γραφικό θέαμα οι χαρταετοί, πανηγύρι χρωμάτων στον ουρανό. Ας χαρούμε το έθιμο αυτό, με τον συμβολισμό της Καθαρής Ημέρας του, αφού όλοι θα πρέπει να κοιτάμε ψηλά, προς τον ελληνικό ήλιο και τον ελληνικό ουρανό!
Σήμερα, αντί γι αυτά, αγοράζονται έτοιμοι, πλαστικοί... χαρταετοί! Αν δεν παλέψεις όμως, δεν αγωνιστείς, δεν ιδρώσεις, δεν ματωθείς, για να δέσεις τα καλάμια, να κανονίσεις τα ζύγια και την ουρά, δεν καταλαβαίνεις τι θα πει «πέταγμα χαρταετού»!
Πηγή:https://argolikivivliothiki.gr/2014/02/26/kite-flying/
Πάμε να δούμε μερικές εικόνες με το πέταγμα του Χαρταετού!
https://www.youtube.com/watch?v=pSujHbm-rG8
Το έθιμο της κυρά-Σαρακοστής είναι από τα παλιότερα έθιμα που σχετίζονται με τη γιορτή του Πάσχα, σήμερα όμως λίγο πολύ ξεχασμένο. Χρησίμευε πάντα ως ημερολόγιο για να μετράμε τις εβδομάδες από την Καθαρά Δευτέρα μέχρι τη Μεγάλη Εβδομάδα, καθώς η κυρά-Σαρακοστή έχει 7 πόδια, ένα για κάθε εβδομάδα της περιόδου της Σαρακοστής.Σε άλλα μέρη της Ελλάδας η Κυρά Σαρακοστή δεν ήταν φτιαγμένη από χαρτί, αλλά από ζυμάρι. Το ζυμάρι φτιαχνόταν με αλεύρι, αλάτι και νερό. Η διαδικασία ήταν κι εδώ η ίδια όπως και με την χάρτινη. Μια παραλλαγή του εθίμου της Κυράς Σαρακοστής είναι φτιαγμένη από πανί και γεμισμένη με πούπουλα.
Πάμε να θυμηθούμε ποια νηστίσιμα φαγητά τρώμε κατά την διάρκεια της Σαρακοστής και την Καθαρά Δεύτερα.Tα νηστίσιμα φαγητά που τρώμε συνήθως την Καθαρά Δευτέρα που βλέπουμε και στην εικόνα είναι η λαγάνα που είναι τραγανό ψωμί με σουσάμι αλλά σε μεγαλύτερο μέγεθος, ο χαλβάς που είναι με σοκολάτα ή χωρίς, η ταραμοσαλάτα που έχει ροζ χρώμα, οι ελιές σε μπορντώ χρώμα και τις συναντάμε και σε πράσινο χρώμα, το χταπόδι και τα καλαμαράκια που τα τηγανίζουμε!
*την εικόνα την πήρα από το διαδίκτυο
Άλλα νηστίσιμα φαγητά είναι...
Στην εικόνα βλέπουμε όσπρια όπως οι φακές, την φασολάδα και τον αρακάς. Επίσης ως νηστίσιμα φαγητά είναι τα μακαρόνια (με λαχανικά και κόκκινη σάλτσα) , τα ντολμαδάκια και η σαλάτα.
*την εικόνα την πήρα από το διαδίκτυο
Εκτός από νηστίσιμα φαγητά υπάρχουν και νηστίσιμα γλυκά.
Πάμε να δούμε μερικά από αυτά!
Στην παραπάνω εικόνα βλέπουμε τα λουκούμια με γεύση τριαντάφυλλο και με άχνη ζάχαρη, τα γλυκά του κουταλιού όπως μπορεί να είναι κεράσι, πορτοκάλι κτλπ. Επίσης τα σκαλτσούνια που έχουν σχήμα μισοφέγγαρο που είναι πασπαλισμένα με άχνη ζάχαρη, οι λουκουμάδες με μέλι, το κανταίφι και ο μπακλαβάς.
*την εικόνα την πήρα από το διαδίκτυο
Πάμε να δούμε ποια φαγητά δεν τρώμε κατά την διάρκεια της Σαρακοστής και της νηστείας.
Αυτά τα φαγητά τα λέμε αρτύσιμα φαγητά.
Μερικά από αυτα είναι το κρέας όπως μοσχάρι, χοιρινό, κοτόπουλο λουκάνικο κτλπ, τα αυγά, το γάλα, το τυρί, το ψάρι και τα αλλαντικά όπως σαλάμι, ζαμπόν , γαλοπούλα κτλπ.
*την εικόνα την πήρα από το διαδίκτυο
Και αφού μιλήσαμε για τα νηστίσιμα και τα αρτύσιμα φαγητά πάμε να φτιάξουμε την δική μας Κυρά -Σαρακοστή με την βοήθεια της μαμάς ή του μπαμπά.
Είστε έτοιμοι να δούμε τα υλικά μας;
Για πάμε λοιπόν!
*την εικόνα την πήρα από το διαδίκτυο
Είναι μια ζύμη εύκολη και η Κυρά -Σαρακοστή βγαίνει όπως στην διπλανή εικόνα. Μπορούμε να στολίσουμε την ποδιά της με όσπρια και τα μάτια της με γαρύφαλλο.
ΠΡΟΣΟΧΉ ΔΕΝ ΤΡΩΓΕΤΑΙ! την φυλάμε και στο τέλος κάθε εβδομάδας κόβουμε και ένα ποδαράκι!
*την εικόνα την πήρα από το διαδίκτυο
Άλλη μια ιδέα για την κατασκευή της Κυρά- Σαρακοστής...!
Θα χρειαστούμε: ένα χαρτόνι ή ένα χαρτί Α4, μαρκαδόρους, όσπρια(φασόλια, φακές, ρεβύθια) και μακαρόνια.
να την σχεδιάσουμε την βοήθεια της μαμάς και του μπαμπά φτιάχνοντας σε σχήμα κύκλου το κεφάλι της και το σώμα της. Την ποδιά της να την στολίσουμε με όσπρια όπως φασόλια, φακές, μακαρόνια και ότι άλλο έχουμε στο σπίτι. Δεν ξεχνώ τα ποδαράκια της που είναι επτά!
Έπειτα με την βοήθεια της μαμάς ή του μπαμπά να
γράψουμε από την μια πλευρά τι φαγητά τρώμε την Σαρακοστή και τι φαγητά εν
τρώμε την Σαρακοστή με βάση αυτά που μάθαμε παραπάνω. Σας αναρτώ και μια εικόνα να δείτε πως θα
βγει
